چفیه شالی عکس دار

توضیحات

چفیه شالی عکس دار

چَفْیه، دستمال چهارگوشه‌ای برای پوشش سر، در ابعاد و طرحهای مختلف که بیشتر در نواحی بیابانی و گرم کاربرد دارد.
در کتب لغت، نام اصلی چفیه، الکوفیه (مؤنث الکوفی) است، که در عربی عامیانۀ عراق و عربی رایج در خوزستان آن را چفیه و در فارسی عامیانه آن را چپیه می‌گویند. برخی نیز این نام‌گذاری را به‌سبب بافتن آن در شهر کوفه می‌دانند، زیرا از دورۀ خلافت عباسیان تاکنون، کوفیه‌های کوفه به سبب بافت مرغوبشان مشهور بوده است .
چفیه پارچه‌ای مربع‌شکل در ابعاد ۱۵۰×۱۵۰ سانتی‌متر، یا مستطیل‌شکل در ابعاد ۱۲۰×۱۵۰ سانتی‌متر، با طرحهای راه‌راه، چهارخانه یا شطرنجی و ساده در رنگهای مختلف از قبیل قرمز تیره و قهوه‌ای، سبز روشن و زرد، زرد و قرمز، آبی و سفید، سرخ و سفید، سفید و سیاه، سفید و آبی و سیاه است که هرکدام مخصوص و معرف یک منطقه، کشور یا اقلیم است؛ براساس همین رنگها ست که چفیه اسامی متفاوتی به خود می‌گیرد. رنگ چفیه بیانگر باورها و آداب و رسومِ اقوام، و نشانگر قسمتی از هنر و صنایع دستی آنها ست. در زمان حاضر، اعراب منطقۀ حجاز از چفیه‌های قالب‌زده‌شدۀ قرمز و سیاه، سفید و قرمز یا سفید و سیاه، و اعراب سوریه و فلسطین و ایران از چفیه‌های سفید و سیاه استفاده می‌کنند.
چفیۀ اعراب ایران شبیه به چفیۀ اعراب عراق است. ساکنان شهرهای خرمشهر، آبادان و شادگان چفیه‌هایی با زمینۀ سفید و خالهای مشکی (بُکعه) می‌پوشند. در اهواز و حوزۀ کارون، افزون بر این رنگ، گاهی چفیۀ سفید، و در ناحیۀ بنی‌طرف، بیشتر سفید می‌پوشند. در گذشته، بیشتر مردم عرب خوزستان از پوشیدن چفیۀ قرمز اکراه داشتند.
جنس چفیه از نخ پنبه، کتان، ابریشم، گلابتون، کرباس، ابریشم زربافت و یا مخلوطی از نخ و ابریشم است.
چفیه قسمتی از لباس سنتی اعراب است که کاربرد اصلی آن محافظت از سر، صورت و چشم در برابر گرما، نور خورشید، باران، بادهای سوزان، و طوفان شن است. مردم عرب خوزستان، ساحل‌نشینان خلیج‌ فارس، ملوانان و صیادان از این نوع پوشش بسیار استفاده می‌کنند. از دیگر کاربردهای چفیه، استفاده از آن برای شناخته نشدن در هنگام سفر یا کار است. افزون بر کاربردهای یادشده، امروزه چفیه به نماد حرکتهای جنبشی و بیش از آن، به نماد مقاومت کشورهای اسلامی، به خصوص فلسطین تبدیل شده است. در ایران در دورۀ جنگ تحمیلی نیز از چفیه به عنوان نماد مقاومت استفاده می‌کردند.
چفیه را به گونه‌های مختلف بر سر می‌بندند؛ برخی از اعراب چفیۀ تا‌شده را به‌طور مورب بر روی شب‌کلاه می‌بندند، به‌ نحوی‌که یک گوشه به پشت سر، و دو گوشۀ دیگر بر روی پیشانی بیفتد. در برخی از شهرها، بر روی چفیه عمامه می‌بندند و گوشه‌های چفیه را در قسمت پیشانی بر روی عمامه می‌گذارند . اعراب بدوی نیز چفیه را به‌صورت عمامه به‌ دور سر می‌پیچند که یک گوشۀ آن به عقب، و دو گوشۀ آن به جلو شانه‌ها می‌افتد، و یا گوشه‌های تیز آن روی سینه قرار می‌گیرد. گاهی نیز یک گوشه را از روی چانه می‌گذرانند و بر روی شانه می‌اندازند.
شیوۀ بستن چفیه در شهرها و مناطق مختلف، متفاوت است. اعراب خرمشهر، آبادان، شادگان، اهواز و ساکنان کرانۀ کارون شیوۀ خاصی برای بستن چفیه دارند. مردم دشت آزادگان معمولاً چفیه را به شکل ساده بر سر می‌گذارند. کردها‌ی ایران در منطقۀ اورامان که هوا‌یی گرم دارد، از چفیه استفاده می‌کنند. اگر چفیه سیاه و سفید باشد، آن را جامَه‌دانی، و اگر به رنگ سرخ و سفید باشد، آن را سورمور می‌گویند.
چفیه‌بافی یکی از انواع صنایع دستی رایج در ایران است. در این صنعت استاد چفیه‌باف با استفاده از دستگاه نساجی سنتی و نخ پنبه‌ای، چفیه‌هایی را در ابعاد ۱×۱ متر می‌بافد.
در برخی از نقاط ایران، از چفیه در مراسم مذهبی، به‌ ویژه مراسم ایام محرم، استفاده می‌شود. در کمیجان، در غروب روز تاسوعا، بعد از اجرای تعزیۀ حضرت عباس (علیه السلام)، مراسمی به نام علم‌کشی برگزار می‌شود. در این مراسم، پارچه‌های سبزرنگی را به دور علمی که ۱۲ متر طول دارد، می‌پیچند. بر بالای علم طوقی با علامت الله بسته شده است. افزون بر اینها، به علم چفیه‌های رنگارنگ می‌بندند. علم‌کش علم را دایره‌وار حرکت می‌دهد و به اتفاق اهالی، یا حسین و یا عباس‌گویان از مسجد جامع حرکت کرده، به در منازل می‌روند و از مردم نذری‌ می‌گیرند. مردم بر این باورند که با رد شدن از زیر علم تا یک سال بیمۀ امام حسین (علیه السلام) می‌شوند.
در آیین سه‌روزان گروسیها، روز بعد از عاشورا، از مسجد هر محله عده‌ای سینه‌زن به نام عرب ــ که عبای مشکی و چفیه پوشیده‌اند ــ به خیابانها می‌آیند. عربها در‌ حالی‌که قطعه حصیری بر شانه انداخته‌اند، بیلی به نشانۀ دفن جنازه‌ها در دست گرفته و نوک آن را به نشانۀ جست‌وجوی جنازه‌ها به زمین می‌کوبند و مقداری کاه که همراه دارند، بر سر می‌ریزند. در گیلان نیز از چفیه برای تزیین مجالس سوگواری شهدای کربلا استفاده می‌کنند . تعزیه‌خوانان نیز در کنار سایر اجزاء پوشش عربی، چفیه بر سر می‌گذارند.
گاه والدین قبل یا بعد از تولد فرزندانشان، برای زنده ماندن و یا سلامتی آنها، نذرهای متفاوتی می‌کنند که نذر به ائمۀ اطهار به‌خصوص امام حسین و حضرت عباس (علیهما السلام)، از نمونه‌های این نذرها ست. آنها به تن کودکان لباس عربی می‌پوشانند و چفیه‌ای همراه با سربند «یا ابوالفضل (علیه السلام)» و «یا حسین (علیه السلام)» بسته، و چهل‌ بسم اللّٰه حمایل کودکان می‌سازند و به دست کودک کشکول یا مشک آبی یا کاسه‌ای می‌دهند تا به عزاداران آب دهد.
چفیه در میان مردم عرب خوزستان حرمت فراوان دارد. وقتی کسی به‌اصطلاح کارد به استخوانش برسد، چفیۀ خود را از سر برمی‌دارد؛ در این صورت، معمولاً با درخواست وی موافقت می‌شود. افزون بر این، در مراسم مقتل‌خوانی  که در روز عاشورا برگزار می‌شود، به هنگام شرح شهادت امام حسین (علیه السلام)، افراد مختلف، به‌ویژه شیوخ و بزرگان طوایف، به احترام امام حسین (علیه السلام) چفیه از سر برمی‌دارند.